Wageningen Food Safety Research (WFSR) heeft deze week een rectificatie doorgevoerd op een hun rapport (2023.009) dat in augustus 2023 is uitgebracht. De rectificatie is aangebracht naar aanleiding van kritische vragen van het Platform Groen Gas. In het rapport werd beweerd dat op basis van stabiliteitsproeven amfetamine zes maanden stabiel blijft in mest en grond. Op de vraag naar de onderbouwing van deze bewering werd verwezen naar de Rapportage Nationaal Plan Diervoeders uit 2019. Daar werd echter alleen iets over MDMA weergegeven, niets over amfetamine. Uiteindelijk is uit niet eerder gepubliceerd onderzoek uit 2017 gebleken dat de bewering over de stabiliteit van amfetamine, niet klopt. 90% van de amfetamine breekt in zes maanden af in de bodem, 80% van de amfetamine breekt in twee maanden af in mest. Nergens is aangetoond dat amfetamine in planten is waargenomen en vormt daarmee ook geen gevaar voor de voedselproductie.
Dit is een zeer belangrijke rectificatie stelt Ton Voncken, expert biogrondstoffen bij het Platform Groen Gas. Tijdens de amfetaminezaak in Noord-Nederland verwezen de betrokken overheidsinstellingen NVWA, RIVM en omgevingsdiensten steeds naar de betreffende bewering en baseerden daarop hun zorg over de risico’s voor de voedselveiligheid en volksgezondheid. Was het onderzoek van 2017 eerder naar boven gekomen, had er veel schade voorkomen kunnen worden. Nu zitten 23 bedrijven opgezadeld met grote financiële schade en de sector met een enorm imago probleem.
Wat Voncken vanaf het eerste moment heeft verbaasd is dat vanaf het begin is aangenomen dat hier onrechtmatig gehandeld is door ondernemers. Bij niemand in de toezichts- en handhavingsketen is ooit het idee opgekomen dat hier iets anders speelde dan dumping van drugsafval, terwijl vanaf het begin van de zaak duidelijk was dat hier iets speciaals aan de hand was. Bij twee derde van alle vergisters is wel amfetamine, maar geen drugsafval in het digestaat gevonden. En de concentraties die zijn gevonden, zijn erg laag. Dit had bij overheden tot vragen en tot een andere aanpak moeten leiden. Dat uiteindelijk duidelijk werd dat de amfetamine in het vergistingsproces zelf gevormd kan worden is iets wat niemand had verwacht.
Belangrijkste leerpunt van deze zaak is dat alle betrokken partijen vanaf het eerst moment met elkaar in gesprek moeten gaan. Dat is helaas niet gebeurd. Was dat wel het geval, dan was er meer en sneller informatie op tafel gekomen en had ons dat veel ellende bespaard. Ik hoop dat de betrokken overheden hiervan leren en aan de slag gaan om procedures te veranderen”, besluit Voncken.
